Σκέψεις σχετικά με την εξέλιξη της πανδημίας – Δρ. Σπύρος Πίπης

Φίλες και φίλοι, θέλω να μοιραστώ κάποιες σκέψεις σχετικά με την εξέλιξη της πανδημίας.

Αυτό που χρειάζεται πρωτίστως είναι η ΕΠΙΤΑΧΥΝΣΗ της εμβολιαστικής κάλυψης κατά του COVID-19. 

Δεν υπάρχει χώρος για εφησυχασμό ακόμη και αν τα τελευταία στοιχεία σχετικά με την εμβολιαστική κάλυψη στην Κύπρο είναι σχετικά ενθαρρυντικά (37,9% πλήρως εμβολιασμένοι).

Σύμφωνα με δεδομένα του CDC (Centre of Disease Control, USA) από́ τις 20 Δεκεμβρίου μέχρι και σήμερα έχουν πλήρως εμβολιαστεί 139 εκατομμύρια πολίτες στις ΗΠΑ. Έχουν αναφερθεί 503 θάνατοι που σχετίζονται με τη λοίμωξη COVID-19 στο σύνολο των 139 εκατομμυρίων ατόμων που έχουν πλήρως εμβολιαστεί.  Σύμφωνα με τα πιο πάνω η αποτελεσματικότητα του εμβολίου έναντι του θανάτου από́ COVID-19 λοίμωξη είναι 99+%.(1)

Στην παρουσία αποτελεσματικών και ασφαλών εμβολίων  η πολιτεία οφείλει πρώτα υπεύθυνα να ενημερώσει επανειλημμένα  ΑΠΛΑ και ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ τους πολίτες της για αυτή την ασφάλεια και αποτελεσματικότητα των εμβολίων.

Τα μηνύματα προς το κοινό θα πρέπει να είναι διαφανή, απλά και σταθερά.  Δηλώσεις που αφορούν τους κινδύνους που σχετίζονται με τα εμβόλια θα πρέπει να παρουσιάζονται στο γενικότερο πλαίσιο: θα πρέπει να αναγνωρίζονται οι κίνδυνοι που προβάλλει η ίδια η νόσος του COVID-19 και οι κίνδυνοι που σχετίζονται με τη λήψη άλλων κοινών φαρμάκων, καταδεικνύοντας έτσι πόσο εξαιρετικά σπάνιοι είναι αυτοί οι κίνδυνοι των εμβολίων πάντα με αναφορά στα τρέχοντα τεκμηριωμένα στοιχεία ότι τα αδειοδοτημένα εμβόλια είναι ασφαλή, αποτελεσματικά και αποτελούν το κλειδί για να απαλλαχτούμε από την πανδημία.

Υπάρχει τεράστια παραπληροφόρηση σχετικά με τα εμβόλια κατά του COVID-19 και κυριαρχεί ένα αντι-εμβολιαστικό αίσθημα κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που οδηγεί σε σύγχυση και φόβο!

Υπάρχουν ορισμένες πρόσφατες μελέτες και στοιχεία αναφορικά με τα εμβόλια και θα ήθελα να τα μοιραστώ μαζί σας:

1. Οι περισσότεροι ασθενείς με COVID-19 που νοσηλεύονται σε νοσοκομεία ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΕΝΟΙ (2).  Οι περισσότεροι που εισήχθηκαν σε νοσοκομείο μετά από εμβολιασμό είχαν ήδη προσληφθεί από τη λοίμωξη προτού προλάβει να αναπτυχθεί ανοσία (3).  Η πλειοψηφία των εισαγωγών με COVID-19 μετά από εμβολιασμό  γίνονται εντός των πρώτων 14 ημερών μετά από την πρώτη δόση, όταν η προστασία δεν είναι ακόμη πλήρως ενεργοποιημένη.(3)

2.  Το αρμόδιο τμήμα του Βρετανικού Υπουργείου Υγείας  (PHE) έχει αναφέρει ότι από το Δεκέμβριο 2020 όταν ξεκίνησαν οι μαζικοί εμβολιασμοί, είχαν 11 700 λιγότερους θανάτους στις ηλικίες άνω των 60 πράγμα εντυπωσιακό και σημαντικότατο!   Επίσης παρατηρείται μεγάλη μείωση των εισαγωγών στα νοσοκομεία  33 000 λιγότερες στις ηλικίες άνω των 60.(4)

3. Σημαντική μείωση της μεταδοτικότητας.  Έτσι, ακόμη και αν κάποιο εμβολιασμένο άτομο προσβληθεί από τη λοίμωξη, η δυνατότητα μετάδοσης είναι σημαντικά μειωμένη – κατά περίπου 50% – κυρίως λόγω μειωμένου ιϊκού φορτίου (5).

4. Ένα απίστευτα σημαντικό όφελος για τη δημόσια υγεία – η μείωση του αριθμού των κρουσμάτων συσχετίζεται πολύ περισσότερο με το υψηλό ποσοστό εμβολιασμών παρά με τα συνεχιζόμενα lockdown!  (στοιχεία από Ισραήλ)(6).

5. Τα εμβόλια είναι αποτελεσματικά κατά των νέων μεταλλάξεων (B.1.1.7 Άλφα , B.1.351 Βήτα, B.1.617.2 Δέλτα) κατά της σοβαρής νόσησης, των εισαγωγών στα νοσοκομεία και του θανάτου. ( δεδομένα από Κατάρ και ΗΒ) (7,8,11).

6. Η νέα μετάλλαξη Δέλτα είναι πιο μεταδοτική (πέραν του 40%) σε σύγκριση με τη μετάλλαξη Άλφα και έχει γίνει η κυρίαρχη μετάλλαξη σε χώρες όπως το ΗΒ.  Κυκλοφορεί κυρίως ανάμεσα σε μη-εμβολιασμένους νεαρούς ενήλικες.  Άρα ο εμβολιασμός είναι κρίσιμης σημασίας(9).

Τα πρόσφατα πραγματικά δεδομένα από την Κύπρο ενισχύουν τα πιο πάνω σημεία(10).

Πολλοί καθημερινά με ρωτούν με ποιο εμβόλιο να εμβολιαστούν ειδικά μετά το θόρυβο που δημιουργήθηκε γύρω από το εμβόλιο της Astra Zeneca σχετικά με θρομβώσεις! Να σημειωθεί ότι η πιθανότητα θρόμβου (CVST) είναι πολύ πιο αυξημένη σε περίπτωση νόσησης με COVID-19  (39/1 000 000) σε σύγκριση με περιπτώσεις μετά από εμβόλιο (4/1 000 000).  Άρα ο καλύτερος τρόπος κάποιος να αποφύγει τη πιθανότητα θρόμβωσηs είναι να αποφύγει τη λοίμωξη με τον COVID-19!!(12)


Το καλύτερο εμβόλιο είναι αυτό που προσφέρεται ΣΗΜΕΡΑ!

Η προσωπική μου άποψη μετά τα πιο πρόσφατα δεδομένα είναι ότι χρειάζεται εξατομίκευση (προσέγγιση τύπου «precision medicine”) σε ότι αφορά τον εμβολιασμό.  Για παράδειγμα συμφωνώ ότι πρέπει η πολιτεία να προτείνει ότι το εμβόλιο Astra Zeneca δεν πρέπει να χορηγείται σε άτομα χωρίς υποκείμενα νοσήματα ηλικιών 18-39 με την προϋπόθεση ότι υπάρχουν διαθέσιμα άλλα εμβόλια . Είναι εξαιρετικά σημαντικό ωστόσο να διευκρινστεί ότι νεαρά άτομα τα οποία έχουν ήδη κάνει την πρώτη δόση του AZ χωρίς οποιοδήποτε θρομβωτικό επεισόδιο πρέπει να προχωρήσουν και να κάνουν και τη δεύτερη δόση.  Η πιθανότητα θρομβωτικού επεισοδίου μετά τη δεύτερη δόση είναι εξαιρετικά χαμηλή.  Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να συνιστάται ο εμβολιασμός κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μόνο με τη χρήση εμβολίων τεχνολογίας mRNA (13). Αυτό θα εκμηδενίσει τη πιθανότητα ανεπιθύμητων παρενεργειών με θρομβώσεις και θα αυξήσει την εμπιστοσύνη των πολιτών. 

Πρόσφατα γίνεται αρκετή συζήτηση σχετικά με τον εμβολιασμό παιδιών ηλικίας κάτω των 18 ετών.  Αυτό είναι ένα θέμα το οποίο θα αναλύσουμε σύντομα σε μια επόμενη ανάρτηση!

  1. CDC June 2021
  2. MEDPAGE TODAY May 13 2021
  3. BMJ 2021;373:n1127 30 April 2021
  4. PHE COVID-19 vaccine surveillance report-week 20
  5. BMJ 2021;373:n1112 28 April   2021
  6. The Lancet May 5 2021 COVID-19 vaccine impact in Israel and a way out of the pandemic -comment
  7. NEJM May 9 2021 Effectiveness of the BNT162b2 Covid-19 Vaccine against the B.1.1.7 and B.1.351 Variants – correspondence
  8. NEJM May 22 2021 BNT162b2 -Elicited Neutralization against New SARS-CoV-2 Spike Variants – correspondence
  9. BMJ 2021;373:n1445 04 June 2021
  10. Cyprus Mail 11  June 2021 Coronavirus: vaccination programme paying off, ministry says
  11. BMJ 2021;373:n1346 May 25 2021
  12. BMJ 2021;373:n1005  April 16 2021
  13. NEJM  April 21 2021 Preliminary Findings of mRNA Covid-19 Vaccine Safety in Pregnant Persons